Ortadoğu’nun havacılık devi: Birleşik Arap Emirlikleri

Sivil havacılığın ağırlık merkezinin Avrupa’dan Ortadoğu’ya kaydığı günümüzde Birleşik Arap Emirlikleri, diğer bölge ülkeleri ile kıyaslandığında her alanda öne çıkıyor. İşte 2021 raporu...

Dünya çapında birbirleri ile rekabet içeresinde olan Dubai merkezli Emirates ve Abu Dhabi merkezli Etihad ülke havacılığının en önemli iki oyuncusu. Etihad gerek organik büyümesi gerekse yabancı havayollarında sahip olduğu hisselerle global bir oyuncu. Hali hazırda Air Berlin’in yüzde 30’u, Air Seychelles’in yüzde 40’ı, İrlanda Havayolları Aer Lingus’un yüzde 3’ü ve Avustralyalı havayolu Virgin Avustralya’nın yüzde 10’u Etihad’ın. Bunlara ek olarak Hindistan’ın en büyük havayolu Jet Airways ile hisse satın alma görüşmeleri devam etmekte. İttifaklardan ve ortaklıklardan uzun yıllar uzak duran Emirates ise, Avustralyalı Qantas ile 10 yıllık stratejik işbirliğine imza attı.

Bu premium havayollarına ek olarak iki başarılı low-cost havayolu pazarın diğer bir kesimine hizmet veriyor. Dubai merkezli Fly Dubai ve Sharjah merkezli low-cost Air Arabia her geçen yıl hem yolcu sayısı hem de filo olarak başarılı bir şekilde büyüyor. Bunlara ek olarak RAK Airways ve Rotana Jet bölgesel uçuş pazarında hizmet veriyorlar.

Kısacası 7,8 milyonluk nüfusunun yüzde  80’i burada yaşayan yabancılardan oluşan BAE 41 yılda iki global premium, iki de başarılı low-cost havayolu çıkartmış durumda ve havacılıktaki dengeleri değiştirmiş durumda. IATA‘nın son istatistiklerine göre Eylül ayı itibariyle Ortadoğulu havayollarına olan talep, geçen yıl aynı döneme göre yüzde  13,3 artmış durumda ki bu rakam dünya ortalamasının yüzde  4.1 üstünde.

ÜÇ BÜYÜK HAVALİMANI

Ülkenin 3 havalimanı; Abu Dhabi, Dubai ve Sharjah, CAPA tarafından Kasım sonunda yayınlanan rapora göre 2012 yılını toplamda 80 milyon yolcu civarında kapatacaklar. Bölgenin en yoğun havalimanı Dubai ise dünyanın en yoğun havalimanı unvanını yakın zamanda alacak gibi gözüküyor zira BAE havalimanları yolcu sayılarını her yıl çift haneli rakamlarla büyütüyorlar. Rakamın daha iyi anlaşılması için şöyle bir örnek verelim; JFK, La Guardia, Newark ve diğer bölgesel havalimanlarından oluşan New York havalimanı ağı 100 milyon yolcu, Heathrow, Gatwick, Stansed, City havalimanlarından oluşan Londra havalimanı ağı ise 120 milyon yolcu civarında. CAPA raporuna göre BAE’nin havalimanı ağı 2020 yılında yıllık 150 milyon yolcu rakamına ulaşacak.

	Abu Dhabi	Dubai	Sharjah
Havalimanı Kodu	AUH	DXB	SHJ
Mevcut Terminal Sayısı	3	3	1
2011 Yolcu Sayısı	12,4	40,9	6,6
Ev Sahibi Havayolu	Etihad, Rotana Jet	Emirates, Fly Dubai	Air Arabia
Skytrax Derecesi	4 ★	3 ★	-
Planlanan Kapasite	30	80	-
Maksimum Kapasite	40	90	-
Yeni Terminal Açılış Yılı	2017	2013	-

 

Bu tabloya henüz sadece kargo uçuşları yapılan, 2011 yılı başında 60 milyon yolcu için sertifikasyonu yapılan ve tamamlandığında 160 milyon yolcu kapasitesine ulaşacak Al Maktoum Havalimanı (DWC) dahil değil. Emirates, 2020 yılına kadar mevcut Dubai havalimanında kalacağını açıkladığı için bu havalimanının yakın gelecekte hizmete girmesi beklenmiyor. Dolayısıyla dünyanın en büyük havalimanı olmak üzere inşa edilen ve bence Montréal–Mirabel havalimanının Ortadoğulu kardeşi olan DWC daha uzun bir süre sessiz bekleyişini sürdürecek gibi gözüküyor.

EKONOMİK BOYUTU ETKİLİ

Havacılık altyapısına yapılan sürekli yatırımlar, kaliteli havalimanları ve havacılıkta ezber bozan modern havayolları aslında daha büyük bir resmin parçası. Petrol dışındaki gelirleri artırmak ve ülkeyi bölgenin ticaret, finans ve turizm merkezi yapmak üzere yapılan bu yatırımlar şimdiden karşılığını vermeye başlamış durumda. Havacılık endüstrisi BAE’nin toplam gayri safi yurtiçi  hasılasının (GDP) %15’ini oluşturuyor. Bu oran Abu Dhabi’ye göre çok daha düşük petrol geliri olan Dubai Emirliği’nde %28’e kadar çıkıyor.

HEDEF 2021

BAE’nin 50nci kuruluş yılı olan 2021 yılında vizyoner yöneticilerinin liderliğinde ve petrol gelirlerinin havacılık gibi petrol dışı iş alanlarının gelişmesi için kullanılmasıyla bugünkü konumundan çok daha iyi bir noktada olacağı kesin. Buna paralel olarak da BAE’nin, havacılığın Ortadoğu’ya kayan ağırlığından aslan payını alacağı ve dünyadaki en önemli iki-üç havacılık merkezinden bir olacağını öngörebiliriz.

Bu yazı aynı zamanda kokpit.aero sitesinde yayımlanmıştır.